همه دانشجویان دانشگاه‌های دولتی بعد از مدت مشخصی می‌توانند مدرک تحصیلی خود را از تعهدی که به دولت ایران دارند، خارج کنند. این رفع تعهد تنها از طریق سامانه سجاد انجام می‌شود. سجاد مخففی از سامانه جامع امور دانشجویان است. از این‌رو بیشتر موضوعات و مسائل مربوط به دانشجویان دولتی در این سامانه در دسترس قرار دارند.
اگر به فکر آزادسازی مدارک خود هستید شاید برایتان سوال شود این آزادسازی چقدر هزینه دارد و چگونه انجام می‌شود؟ براساس گزارشات به دست آمده می‌توان حتی مدارک را به صورت رایگان آزاد کرد. آیا می‌دانید چرا باید دانش‌نامه یا ریزنمرات خود را آزاد کنید و این آزادسازی به چه دلیلی انجام می‌شود؟
منظور از آزادسازی مدارک چیست؟
زمانی که در دانشگاه‌های سراسری یا روزانه تحصیل می‌کنید و به ازای استفاده از خدمات این دانشگاه‌ها و تحصیل در آنها هیچ هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنید، تعهد کاری به کشور ایران خواهید داشت. به عبارت دیگر در ازای دریافت این خدمات تحصیلی رایگان، باید به تعهد کار در کشور ایران نیز پایبند بمانید.
در واقع اگر شما دانشجوی دانشگاه‌های آزاد، غیرانتفاعی، پیام‌نور یا هر دانشگاه دیگری هستید که به منظور استفاده از خدمات تحصیلی شهریه می‌دهید، نیازی نیست برای آزاد کردن مدارک خود هزینه‌ای پرداخت کنید یا مراحل خاصی را در پیش بگیرید. بنابراین مراحل آزادسازی برای دانشجویان روزانه کمی پیچیدگی دارد.
چه مدارکی را آزاد می‌کنیم؟
به خاطر داشته باشید باید 2 مدرک خود را آزاد کنید:
- دانش‌نامه یا مدرک لیسانس، و سایر مقاطع: در این مدرک اطلاعات هویتی فرد و اطلاعات مربوط به دوره تحصیل او ذکر می‌شوند. در واقع دانشگاه این مدرک را صادر می‌کند و حضور او در دانشگاه طی دوره خاصی را به تایید می‌رساند.
- ریزنمرات: در این مدرک تعداد ترم‌هایی که پاس شده، نمراتی که کسب شده، تعداد واحدها، معدل کل، معدل هر ترم و همه اطلاعات جزئی مربوط به نمرات و امتیازات ذکر می‌شوند.
چرا باید مدارک تحصیلی خود را آزاد کنیم؟
به طور معمول مدارک تحصیلی آزادشده برای مهاجرت استفاده می‌شوند. اگر قصد مهاجرت تحصیلی به کانادا یا سایر کشورها را دارید باید دانش‌نامه و ریز نمرات خود را از دانشگاه سراسری و روزانه محل تحصیل خود دریافت کنید.
ناگفته نماند برای اخذ پذیرش تحصیلی به دانش‌نامه رسمی و ریزنمرات آزاد شده خود نیازی نخواهید داشت. به طور کلی می‌توانید با ریز نمرات غیر رسمی که دانشگاه برایتان ارسال می‌کند و به طور دقیق به غیر رسمی بودن این ریز نمرات اشاره دارد، برای پذیرش تحصیلی درخواست بدهید و حتی پذیرش آن دانشگاه را بگیرید.
ولی مدارک رسمی زمانی مورد نیاز خواهند بود که شما پذیرش دانشگاه مورد نظر خود را گرفته‌اید و قصد دارید مراحل نهایی ثبت‌نام خود را تکمیل کنید. به خاطر داشته باشید این مراحل نهایی در دانشگاه مقصد یا سفارتخانه کشور مقصد به منظور اخذ ویزا قابل‌انجام خواهند بود.
البته همه کشورها هنگام اخذ ویزا از سفارتخانه ریز نمرات را دریافت نمی‌کنند. برای مثال سفارتخانه آلمان برای دادن ویزا تحصیلی، اصل مدارک آزادشده و ترجمه رسمی آنها را به همراه ریز نمرات دریافت می‌کند.
چهار روش آزادسازی مدارک
- پرداخت هزینه
- روش رایگان که با نامه عدم کاریابی امکان‌پذیر است
- سابقه بیمه
- ترکیبی از روش پرداخت هزینه و سابقه بیمه
پرداخت هزینه
در این روش شما به ازای اینکه از خدمات تحصیلی رایگان بهره‌مند شده‌اید و هیچ شهریه یا هزینه‌ای پرداخت نکرده‌اید، در راستای آزادسازی مدارک خود پولی می‌پردازید. در مرحله اول این روش باید با دانشگاه تسویه حساب کنید.
برای مثال اگر وامی از صندوق رفاه دانشجویان دریافت کرده‌اید باید این وام را به طور کامل تسویه کنید. هر بدهی دیگری که به دانشگاه دارید باید به طور کامل پرداخت شود. در مرحله دوم باید در پورتال دانشجویان وزارت علوم ثبت‌نام و مدارک خود را بارگذاری کنید. آدرس این وب‌سایت در زیر ذکر شده است:
Portal.saorg.ir
بعد از ثبت‌نام در این پورتال باید اطلاعات خواسته‌شده همانند تعداد واحد، اطلاعات شخصی، و سایر موضوعات را در اختیار این سایت بگذارید. مدارکی همانند شناسنامه را بارگذاری کنید. در آخر درخواست محاسبه هزینه آزادسازی مدارک خود را برای کارشناسان مربوطه بفرستید. این هزینه براساس فاکتورهای مختلفی محاسبه می‌شود:
- ورودی چه سالی هستید
- رشته تحصیلی
- چند ترم دانشجو بودید
- مقطع تحصیلی
بعد از اینکه سامانه سجاد این هزینه را برای شما محاسبه کرد، شما باید آن را پرداخت کنید. حدود 10 الی 20 روز طول می‌کشد تا مدارک شما به طور کامل آزاد و پست شود. به خاطر داشته باشید برخی از دانشگاه‌ها یا دانشکده‌ها بعد از آزادسازی مدرک شما، درخواست بازپس‌گیری مدرک موقت را دارند.
نامه عدم کاریابی
با مراجعه به سامانه کاریابی دولتی اعلام می‌کنید که فارغ‌التحصیل شده و به دنبال کار هستید. در صورتی که بعد از ثبت‌نام شما تا 6 ماه شغلی برای شما پیدا نشود، می‌توانید به سامانه سجاد سر بزنید و نامه عدم کاریابی خود را بارگذاری کنید تا از این طریق برای آزادسازی مدرک خود دست به کار شوید.
سابقه کار یا بیمه
با این روش شما با ارائه سابقه بیمه خود، ثابت می‌کنید که به میزان تعهد خود مشغول به کار بوده و تعهد خود را انجام داده‌اید. در این روش هیچ هزینه اضافی پرداخت نخواهید کرد. میزان سابقه بیمه نیز به مقطع تحصیلی شما، منطقه زندگی، و اینکه جزء افراد امتیازدار هستید ( برای مثال ایثارگر یا جانباز)، بستگی دارد. فراموش نکنید کاری که شما طی دوره دانشجویی خود انجام داده‌اید جزء سابقه بیمه محاسبه نمی‌شود.
پرداخت هزینه و ارائه سابقه بیمه
برای مثال اگر شما 4 سال تعهد کاری دارید و 2 سال را به طور کامل کار کرده‌اید، می‌توانید برای 2 سال باقی‌مانده هزینه لازم را بپردازید. دوره سربازی نیز برای پسران جزء این سابقه بیمه محسوب می‌شود. بنابراین هزینه‌های پرداختی شما کاهش می‌یابد.
مراحل آزادسازی مدارک در سامانه سجاد
در نظر داشته باشید دانشجویانی که به فکر مهاجرت به کانادا یا سایر کشورها هستند باید مدراک خود را از تعهدی که به دولت ایران دارند خارج کنند. دانشجویان دانشگاه‌های سراسری و روزانه باید با ثبت‌نام در سامانه سجاد به منظور آزادسازی مدارک خود دست به کار شوند.
این سامانه تنها برای دانشجویان وزارت علوم تعبیه شده است و دانشجویان وزارت بهداشت یا دانشگاه‌های آزاد باید به روش دیگری اقدام کنند. آزادسازی مدارک از طریق سامانه سجاد 2 مرحله دارد:
ثبت‌نام اولیه در سامانه سجاد
توجه داشته باشید اگر پیش‌تر در سامانه سجاد ثبت‌نام کرده‌اید، نیازی نیست این مرحله را پشت سر بگذارید. ولی اگر در این سامانه ثبت‌نام نکرده‌اید، در ابتدا باید در گوگل این سامانه را جستجو کنید. بعد از اینکه وارد سایت شدید، گزینه ثبت‌نام را انتخاب کنید. در صفحه بعد با شرایط سایت روبه‌رو می‌شوید که باید موافقت خود را اعلام کنید و وارد صفحه بعد شوید.
در این بخش باید مشخصات خود را به طور کامل وارد کنید. بعد از اینکه مشخصات خود را به طور کامل وارد کردید، یک کد فعال‌سازی برای شما ارسال می‌شود.
کد فعال‌سازی را در کادر مورد نظر وارد کنید. اکنون به مرحله بعدی دست پیدا می‌کنید. در این بخش باید مشخصات خود را به انگلیسی بنویسید. اکنون نوبت به اطلاعات تکمیلی می‌رسد. این بخش برای آقایان کادر اضافه‌ای دارد به نام وضعیت نظام وظیفه که باید گزینه مربوط به خود را انتخاب کنید.
در ضمن فایل تصویری نظام وظیفه نیز باید بارگذاری شود. در ادامه باید عکس پرسنلی، تصویر شناسنامه، و تصویر کارت ملی خود را بارگذاری کنید. در نظر داشته باشید، صفحه اول شناسنامه و تصویر روی کارت ملی کافی است.
در این بخش باید مقاطع تحصیلی خود را از بالاترین مقطع تا پایین‌ترین مقطع وارد کنید. برای مثال اگر بالاترین مقطع تحصیلی شما کارشناسی ارشد است، باید تمام اطلاعات مربوط به این مقطع را بارگذاری کنید. همچنین باید تصویر مدرک تحصیلی خود را بارگذاری نمایید.
دقت داشته باشید در این بخش بارگذاری تصویر دانش‌نامه کافی است. نیازی نیست تصاویر ریزنمرات یا سایر مدارک خود را ارسال کنید. در ادامه باید بر روی گزینه اضافه نیز بزنید و اطلاعات سایر مقاطع تحصیلی خود را وارد کنید.
ثبت اطلاعات دانشگاهی کافی است و نیازی نیست اطلاعات دبیرستان یا پیش‌دانشگاهی را بارگذاری کنید. در آخر باید صحت اطلاعاتی که وارد کرده‌اید را تایید کنید. با پیش بردن این مراحل ثبت‌نام اولیه شما در سامانه سجاد با موفقیت انجام می‌شود.
درخواست تاییدیه تحصیلی
برای دریافت تاییدیه تحصیلی بعد از ورود به سامانه سجاد باید از منوی بالا صفحه طبق مراحل زیر پیش روید:
- خدمات
- اداره کل امور دانشجویان داخلی
- لغو تعهد آموزش رایگان
در این بخش نیز باید با شرایط موافقت کنید و وارد مرحله بعد شوید. باید مقطع تحصیلی که قصد دارید مدرک خود را آزاد کنید مشخص شود. برای مثال اگر می‌خواهید مدرک کارشناسی ارشد خود را آزاد کنید، باید مدارک این مقطع را در نظر بگیرید.
در صورتی که قصد دارید سایر مدارک تحصیلی خود را آزاد کنید، باید این مراحل را بار دیگر نیز انجام دهید. در در ادامه باز هم از آقایان می‌خواهند وضعیت نظام وظیفه خود را مشخص کنند. در بخش بعد باید کشور مقصد و علت ترجمه مدرک را انتخاب کنید.
به خاطر داشته باشید این بخش جنبه آماری دارد و خیلی مهم نیست که شما کدام گزینه را انتخاب می‌کنید. در ادامه باید میزان بدهی که به صندوق رفاه دارید نیز مشخص کنید. اگر بدهی دارید باید در ابتدا آن را تسویه نمایید و سپس برای تایید تحصیلی خود دست به کار شوید.
مراحل نهایی مربوط به آزادسازی مدارک در سامانه سجاد
در این بخش نیز باید مشخص کنید که به آزادسازی کدام یک از مدارک خود نیاز دارید؟ ریز نمرات، دانش‌نامه، گواهی اشتغال به تحصیل و غیره. به طور معمول برای مقاصد مهاجرتی ریزنمرات و دانش‌نامه مورد نیاز است. در بخش بارگذاری ریز نمرات و دانش‌نامه باید تمام صفحات و برگه‌های این 2 مدرک بارگذاری شود.
اگر بدهی به صندوق رفاه ندارید، لازم نیست در بخش مدارک مربوط به صندوق رفاه مدرکی بارگذاری کنید. در ضمن نیازی به بارگذاری سایر مدارک نیست. در ادامه جهت پرداخت وارد درگاه پرداخت بانکی می‌شوید. بعد از پرداخت کامل، کد پیگیری برای شما ارسال می‌شود که به معنای تایید نهایی مراحل اجرایی است.
بعد از این مراحل باید منتظر آماده شدن مدارک رسمی بمانیم. تاییدیه نهایی از طریق پیام کوتاه و پست الکترونیکی برای شما ارسال می‌شود. در صورتی که مشکلی در روند تاییدیه تحصیلی شما به وجود نیاید، خیلی زود این تاییدیه آماده می‌شود.
بعد از دریافت تاییدیه باید در سایت وارد شوید و رمز عبور و نام کاربری خود را وارد کنید. وارد پنل کاربری شوید و درخواست خود را مشاهده کنید. با کلیک بر روی تاییدیه مدرک می‌توانید فایل پی دی افی که حکم تاییدیه تحصیلی شما را دارد، دانلود کنید.
در این بخش مدارک تحصیلی شما آزاد شده و شما می‌توانید با سایر مدارکی که در دست دارید برای درخواست خود دست به کار شوید. اصل مدارک رسمی برای مهاجرت تحصیلی یکی از نیازهای اصلی به حساب می‌آید.
